دکتر فرهاد سالاری در گفت و گو با وبدا در پاسخ به این سوال که چگونه خشکی چشم ایجاد می‌شود؟ گفت:  خشکی چشم به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود، اولی کاهش تولید اشک است، به دلایل مختلفی مثل بالا رفتن سن، برخی بیماری‌ها (مانند دیابت، کم‌کاری تیروئید)، داروهای خاص، یا مشکلات غدد اشکی ایجاد می شود و دومین دلیل تبخیر سریع اشک است، وقتی لایه چربی اشک که وظیفه حفظ رطوبت را دارد، به اندازه کافی تولید نشود، اشک سریع تبخیر می‌شود. این حالت در اثر عوامل محیطی مثل باد، گرد و غبار، هوای خشک یا استفاده زیاد از کولر ایجاد می‌شود.

 

وی با بیان اینکه در فصل گرم به خصوص تابستان، دمای بالای محیط و استفاده مکرر از کولر باعث کاهش رطوبت هوا می‌شود که شرایط تبخیر سریع اشک را فراهم می‌کند. افزود: اگر باد سرد کولر مستقیم به چشم‌ها برخورد کند، لایه محافظ اشک را سریع‌تر از بین می‌برد و علائم خشکی چشم تشدید می‌شود.

 

وی سوزش، خارش و قرمزی چشم را از علائم خشکی چشم ذکر و بیان کرد: همچنین حس جسم خارجی یا شن ریزه در چشم، تاری دید موقت، به خصوص پس از مدت طولانی نگاه کردن به صفحه نمایش، حساسیت به نور، خستگی چشم، اشک‌ریزی زیاد (عکس‌العمل چشم به خشکی) و چسبندگی پلک‌ها به هم هنگام بیدار شدن از علائم شایع خشکی چشم هستند.

 

خشکی چشم چطور روی بینایی تأثیر می‌گذارد؟

دکتر سالاری در توضیح این سوال، عنوان کرد: خشکی چشم باعث ایجاد ناپایداری در لایه اشک و سطح چشم می‌شود که منجر به تاری دید موقتی و عدم وضوح می‌شود. اگر درمان نشود و به صورت مزمن ادامه یابد، می‌تواند باعث آسیب سطح قرنیه و کاهش کیفیت بینایی شود. البته خشکی چشم به خودی خود باعث کوری نمی‌شود، ولی تأثیر منفی روی کیفیت دید دارد.

 

این چشم پزشک با اشاره به اینکه استفاده طولانی مدت از موبایل، کامپیوتر و تلویزیون باعث کاهش میزان پلک زدن می‌شود. عنوان کرد: پلک زدن طبیعی هر ۵ تا ۶ ثانیه است که به توزیع اشک روی سطح چشم کمک می‌کند، اما هنگام استفاده مداوم از موبایل یا تلویزیون این تعداد کاهش می‌یابد و باعث خشک شدن چشم می‌شود.

 

وی با اشاره به راهکارهای کاهش تأثیر منفی موبایل بر خشکی چشم، خاطرنشان کرد:هر ۲۰ دقیقه حداقل ۲۰ ثانیه به فاصله ۶ متری نگاه کنید (قاعده ۲۰-۲۰-۲۰)، هنگام استفاده از دستگاه‌ها آگاهانه پلک بزنید و از قطره‌های اشک مصنوعی با مشورت پزشک استفاده کنید، نور صفحه نمایش را تنظیم کنید تا از شدت و تابش زیاد جلوگیری شود و فاصله مناسب (حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر) را با صفحه رعایت کنید.

 

درمان خشکی چشم

وی با بیان اینکه خشکی چشم درمان قطعی دارد و بسته به شدت آن روش‌های درمانی متفاوت است عنوان کرد: در موارد خفیف، استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی، پرهیز از محیط‌های خشک و استفاده مستقیم کولر به چشم‌ها، استراحت کافی و رعایت بهداشت پلک‌ها نتیجه بخش است.

 

دکتر سالاری ادامه داد: در موارد متوسط، استفاده از پمادهای مرطوب‌کننده، داروهای ضد التهاب موضعی، ماساژ پلک و کمپرس گرم برای بهبود عملکرد غدد چربی و در موارد شدید ممکن است نیاز به اقدامات تخصصی‌تر مانند بستن مجرای خروج اشک (پلاگ‌های اشکی)، تجویز داروهای سیستمیک، یا درمان‌های لیزری باشد.

 

نقش تغذیه در خشکی چشم

این پزشک متخصص با تاکید بر اینکه تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت اشک کمک کند، گفت: مصرف غذا های حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ (مانند ماهی سالمون، ماهی تن، گردو و دانه کتان) باعث بهبود کیفیت لایه چربی اشک می‌شود و مصرف سبزیجات سبز برای سلامت چشم ضروری است.

 

وی با بیان اینکه آب کافی بنوشید تا بدن و چشم‌ها هیدراته باقی بمانند، ادامه داد:  از مصرف زیاد  الکل پرهیز کنید چون باعث خشکی بدن می‌شود.

 

دکتر فرهاد سالاری یادآوری کرد: خشکی چشم به‌ویژه در فصل گرم و شرایط استفاده از کولرهای گازی به دلیل خشکی هوا و تبخیر سریع اشک، بسیار شایع‌تر می‌شود. توصیه می‌کنم از قرار دادن مستقیم باد کولر به سمت صورت خودداری شود. استفاده مرتب از قطره‌های اشک مصنوعی فاقد نگهدارنده و پرهیز از فعالیت‌های طولانی مدت با صفحه نمایش، از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری است.