دکتر مریم پورآدینه روز چهارشنبه 25 تیرماه 1404 در گفت و گو با وبدا با تاکید بر اینکه پیشگیری و اقدامات سریع خودمراقبتی، جان افراد را نجات می‌دهد، گفت: گزیدگی‌ها می‌توانند به بحرانی جدی تبدیل شوند، به‌ویژه زمانی که افراد به وسایل اولیه درمانی مانند کرم‌ها و قرص‌ها دسترسی ندارند یا از موقعیت مراکز بهداشتی و اقلیم منطقه بی‌اطلاع هستند.

 

وی تأکید کرد: در تمام موارد گزیدگی، پس از اقدامات اولیه خودمراقبتی، باید فرد آسیب‌دیده فوراً به نزدیک‌ترین مرکز درمانی منتقل شود.

 

عقرب‌گزیدگی: شایع‌ترین خطر در مناطق خشک و کوهستانی

دکتر پورآدینه با بیان اینکه عقرب‌ها معمولاً در مناطق خشک و صحرایی، زیر سنگ‌ها، کلوخ‌ها یا درون حفره‌های کوچک زندگی می‌کنند و اغلب شب‌ها فعال هستند. هشدار داد: سم برخی از عقرب‌ها به‌ویژه برای کودکان زیر شش سال بسیار خطرناک است و می‌تواند عوارض شدیدی ایجاد کند، حتی مرگ.

 

وی به اقدامات خودمراقبتی در مواجهه با عقرب‌گزیدگی اشاره و عنوان کرد: اگر در سفر به مناطق خشک و صحرایی هستید و یا در مناطقی با این شرایط زندگی می کنید، پیش از خوابیدن، رختخواب‌ها را با دقت بررسی کنید. صبح‌ها قبل از پوشیدن لباس یا کفش، آن‌ها را وارسی کنید و در صورت گزیدگی، بیمار را به سرعت به مرکز درمانی منتقل کنید.

 

مارگزیدگی، یک فوریت پزشکی حیاتی

این مسئول در معاونت بهداشتی دانشگاه با اشاره به اینکه مارگزیدگی یکی از خطرناک‌ترین انواع گزیدگی است که در صورت تأخیر در درمان می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی یا مرگ شود. با تأکید بر فوریت مارگزیدگی گفت: در این هنگام باید بیمار را آرام کرد و از حرکات اضافی او جلوگیری نمود تا سم با سرعت کمتری در بدن پخش شود.

 

به گفته دکتر پورآدینه آرام کردن بیمار و جلوگیری از حرکت زیاد، شستن محل گزش با آب و صابون، بی‌حرکت نگه داشتن عضو گزیده‌شده در سطح قلب یا کمی پایین‌تر، بستن نوار فشاری ۳ تا ۴ انگشت بالاتر از محل گزش (نه آن‌قدر سفت که جریان خون قطع شود)، باز کردن نوار به مدت ۱ دقیقه هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و بستن دوباره آن، خودداری از استفاده از یخ یا آب سرد برای محل گزش و انتقال فوری بیمار به بیمارستان اقدامات خودمراقبتی در مارگزیدگی هستند.

 

زنبورگزیدگی، از واکنش‌های خفیف تا شوک آلرژیک

دکتر مریم پورآدینه با بیان اینکه نیش زنبور معمولاً خطرناک نیست، اما در برخی افراد با حساسیت بالا می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شدید و حتی شوک آنافیلاکسی شود. گفت: واکنش به نیش زنبور در افراد مختلف متفاوت است و بستگی به محل گزش، میزان سم و حساسیت بدن دارد.

 

وی به واکنش‌های احتمالی به نیش زنبور نیز اشاره و بیان کرد: درد و ورم موضعی (واکنش غیر آلرژیک معمولی)، کهیر، قرمزی گسترده و ورم عمومی (واکنش آلرژیک متوسط)، مشکلات تنفسی، شوک، تهدید حیات (واکنش آلرژیک شدید) از جمله این واکنش ها هستند.

 

وی اقدامات خودمراقبتی در زنبورگزیدگی را نیز چنین اعلام کرد: شست‌وشوی محل گزیدگی با آب و صابون. در مورد زنبور عسل، نیش را فوراً از زخم خارج کنید تا ورود سم بیشتر متوقف شود. قراردادن کمپرس سرد یا کیسه یخ روی محل گزش (هر ۱۵ دقیقه یک بار یخ را از روی پوست بردارید).

 

وی ادامه داد: از گذاشتن یخ مستقیم روی پوست و از گرم کردن محل گزش خودداری کنید. در صورت بروز واکنش‌های شدید مانند تنگی نفس، باید فوراً به پزشک مراجعه شود. افراد دارای آلرژی شدید باید همیشه دستبند هشدار پزشکی و سرنگ خودکار تزریق آدرنالین همراه داشته باشند.

 

پیشگیری، مهم‌تر از درمان

دکتر پورآدینه تأکید کرد: پیشگیری از گزیدگی‌ها با رعایت نکات ساده ولی مهم خودمراقبتی در طبیعت و اطلاع از علائم اولیه، می‌تواند جان افراد را نجات دهد. همچنین داشتن آگاهی از مراکز درمانی منطقه و به همراه داشتن وسایل ضروری مانند آنتی‌هیستامین، باند و ... می‌تواند در شرایط اضطراری بسیار مؤثر واقع شود.